De rol van ons weefsel in de ontwikkeling van medicijnen
Iedereen heeft het in zich, maar slechts weinig mensen weten hoe waardevol het is: weefsel. Wist jij dat het mogelijk is om vitaal weefsel te gebruiken om gepersonaliseerde medicijnen te maken? Elk lichaam werkt anders, dus daarom is de behandeling tegen bijvoorbeeld kanker ook voor iedereen verschillend. Om in de toekomst ziektes als kanker beter te kunnen behandelen, zijn gepersonaliseerde medicijnen heel belangrijk. De onderzoeken zitten nog in de ontwikkelingsfase, maar zullen naar verwachting grote impact hebben op de gezondheid van mensen. Lees hieronder meer!
Hoe worden -door middel van weefsel- medicijnen gemaakt?
Per soort weefsel zijn er verschillende methodes om onderzoek te doen. Hieronder zie je één proces waarbij stamcellen worden gebruikt, maar soms wordt het weefsel intact gebruikt, zoals bij huidweefsel.
Het begint allemaal met een stukje weefsel van een bepaald orgaan dat beschikbaar wordt gesteld aan onderzoek. Dit stukje weefsel kan een biopt zijn, maar ook restweefsel van een operatie. Denk hierbij aan blinde darmweefsel dat wordt verwijderd bij een ontsteking, of wanneer er bijvoorbeeld een tumor wordt verwijderd. Bij een tumor wordt er ook wat gezond weefsel weggesneden om er zeker van te zijn dat alle kwaadaardige cellen weg zijn. Dat weefsel is echter heel waardevol voor onderzoek.
Uit dit weefsel kunnen bijvoorbeeld stamcellen worden gehaald, die doorgekweekt kunnen worden tot een mini-darm. Het kweken van mini-organen is heel uitdagend onderzoek en nog volop in ontwikkeling. Wanneer de kweek is gelukt, wordt de in het laboratorium gekweekte versie van een orgaan gebruikt om medicijnen op te testen. Zo kunnen we testen welke medicijnen bij patiënten wel of niet werken.
Neem bijvoorbeeld taaislijmziekte. De huidige medicijnen hiervoor zijn erg duur, en slaan niet altijd bij elke patiënt aan. Daarom wordt er bij patiënten met deze ziekte darmweefsel gebruikt om te achterhalen welke medicijnen wel en niet werken. Voor patiënten is dit goed nieuws. Je wordt behandeld met het juiste medicijn en met minder nare bijwerkingen. Dit bespaart niet alleen tijd en geld, maar bovenal levens en het verbetert de kwaliteit van leven.
Naast medicijnen testen, wordt er nog veel meer op weefsel getest. Hoe reageert het op bepaalde voedselingrediënten? Wat gebeurt er met longweefsel als het wordt blootgesteld aan uitlaatgassen van een auto? Betekenisvol onderzoek dus, ook voor gezonde mensen.
Waarom is dit onderzoek zo waardevol en belangrijk?
Elk mens is anders, maar nu moet vaak nog gekozen worden voor de standaard behandeling die de grootste slagingskans heeft op basis van het wereldwijd gemiddelde.
Dit komt doordat je van te voren niet weet of een behandeling gaat werken. Patiënten moeten bij ziekte vaak meerdere behandelingen ondergaan, voordat er één aanslaat. Soms werkt een behandeling niet, maar ondervindt de patiënt wel de nare bijwerkingen. Met vitaal weefsel kunnen we onderzoeken of een bepaalde behandeling voor bepaalde patiënten wel of niet aanslaat. Zo zijn behandelingen veel gerichter en sneller. En ervaren patiënten minder nare bijwerkingen.
Zo kunnen onderzoekers dus veel beter voorspellen of een medicijn werkt dan wanneer ze dierproeven gebruiken. Dierlijk weefsel is namelijk heel anders dan menselijk weefsel. Daarnaast voorkomt het ook dierenleed.
Door onderzoek met weefsel is het zelfs mogelijk om in een vroeg stadium ziektes te herkennen en te voorkomen.
Onderzoek naar onze leefstijl
Naast dit wordt er onderzoek gedaan naar leefstijl-factoren die invloed hebben op onze gezondheid. Hoe gezond je bent ligt deels aan je genen en deels aan je omgevingsfactoren. Wat je eet, drinkt, de lucht die je inademt, stress: het heeft allemaal invloed op jouw gezondheid. Genen + omgevingsfactoren = jouw gezondheid. Van het effect van onze genen op onze gezondheid is al veel bekend, van de omgevingsfactoren nog relatief weinig. Wat wel bekend is, is dat omgevingsfactoren voor 70% bijdragen aan het ontstaan van chronische ziektes.
Het effect van omgevingsfactoren is alleen heel moeilijk te onderzoeken, omdat deze effecten vaak pas na hele lange tijd zichtbaar worden. Denk bijvoorbeeld aan de schade van luchtvervuiling op je longen. Dat merk je niet morgen, maar misschien pas over vijftig jaar.
Door onderzoek naar eten, luchtvervuiling, verzorgingsproducten, schoonmaakproducten en nog veel meer dingen waar we in het dagelijks leven aan worden blootgesteld , voorkomen we dat stoffen op korte of lange termijn onze gezondheid beschadigen.
Waar komt dit weefsel vandaan?
Om al deze belangrijke onderzoeken uit te voeren, heb je natuurlijk wél weefsel nodig. Bij operaties wordt weefsel afgenomen dat nodig is voor een operatieve, ingreep of medische behandeling. Hoewel er nooit meer weefsel dan nodig is wordt afgenomen, is vaak niet al het afgenomen weefsel nodig om bijvoorbeeld een diagnose te stellen.
In veel ziekenhuizen wordt dit waardevolle restweefsel nu nog weggegooid. En dat is zonde. Huid-, darm-, lever-, long- en botweefsel: alles is welkom voor onderzoek.
Meer weten over onderzoek met vitaal weefsel?
Wil jij graag meer weten over hoe het proces van weefsel naar de ontwikkeling van betere medicijnen verloopt? Onderzoeker Berend van Meer legt het samen met een arts aan je uit tijdens de eerste Science Stream! Ook benieuwd? Meld je dan nu aan voor de online Science Stream.
